ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ

Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Υπάρ-
χουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ' αυτήν
την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους.
Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της
ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας
και της κάθε μας ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν
στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρ-
χόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμέ-
νο δέρας της υπάρξεώς μας.

«Τριαντάφυλλα στο παράθυρο». Υψικάμινος, 1935.


Ο Ανδρέας Εμπειρίκος (2 Σεπτεμβρίου 1901-3 Αυγούστου 1975) υπήρξε μία πραγματικά πολυσύνθετη προσωπικότητα. Ποιητής, πεζογράφος, φωτογράφος και ψυχαναλυτής, ανήκει στη γενιά του ΄30 και είναι εκείνος που εισήγαγε τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα με το έργο του παραμένοντας ως ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του.
Από το 1926 έως το 1931 ασχολήθηκε με την ψυχανάλυση μαθητεύοντας δίπλα στον ιδρυτή της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας στο Παρίσι Ρενέ Λαφόργκ.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα και μέχρι το 1951 εφάρμοσε στην πράξη τις θεωρίες της ψυχανάλυσης, γεγονός που αποτυπώνεται σε ένα βαθμό στην ταυτότητα του έργου του.

Πλήν ελαχίστων εξαιρέσεων, το έργο του Εμπειρίκου δεν έχει ευρύτερη αποδοχή μέχρι περίπου το 1945, άλλοτε για λόγους ξεκάθαρης αδυναμίας πλήρους κατανόησης, κι άλλοτε εξαιτίας επιφυλάξεων και υπερβολικού συντηρητισμού από τους περισσότερους κριτικούς της εποχής. Μεταπολεμικά το αρχικό αρνητικό κλίμα σταδιακά μεταστράφηκε.

Κυνηγητές εμείς της γοητείας των ονείρων Του προορισμού που πάει και πάει μα δεν στέκει Όπως δεν στέκουν τα χαράματα Όπως δεν στέκουν και τα ρίγη Όπως δεν στέκουν και τα κύματα Όπως δεν στέκουν κι οι αφροί των βαποριών Μήτε και τα τραγούδια μας για τις γυναίκες που αγαπάμε. Στροφές στροφάλων- Ενδοχώρα 1945 Ο Ανδρέας Εμπειρίκος ασχολήθηκε παθιασμένα με τη φωτογραφία και το 1955 οργάνωσε μιά έκθεση στην Αθήνα όπου εκτέθηκαν πάνω από διακόσιες φωτογραφίες του. Το γεγονός ότι αρκετά έργα του εκδόθηκαν πλήρη μετά το θάνατο του, τον αδικεί αλλά και παράλληλα τον καθιστά με έναν παράξενο τρόπο περισσότερο "σύγχρονο". Ο ξεχωριστός λυρισμός του και η παρουσία του απρόοπτου στη ροή των στίχων του είναι πολύ συχνά... ψυχαναλυτική, αλλά πάνω από όλα απολαυστική. Απολαυστική, όσο υπήρξε για τον ίδιο η αίσθηση ότι με τη δημιουργία του, σκανδάλιζε το αστικό κατεστημένο της ελληνικής κοινωνίας, στο οποίο άλλωστε ουδέποτε χαρίστηκε στις αντι-κριτικές του, ούτε επιχείρησε να το προσεταιρισθεί μέσω δημόσιων σχέσεων. Εργογραφία Υψικάμινος (1935) Ενδοχώρα (1945) Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία (1960) Οκτάνα (1980) Aι Γενεαί πάσαι ή Η σήμερον ως αύριον και ως χθες (1984) Ες Ες Eς Ερ Ρωσσία (1995) Αργώ ή Πλους αεροστάτου (1980) Ο Μέγας Ανατολικός (1990-92) Ζεμφύρα ή Το μυστικό της Πασιφάης (1998) Νικόλαος Εγγονόπουλος ή το θαύμα του Ελμπασάν και του Βοσπόρου, διάλεξη για τον Νίκο Εγγονόπουλο (1999) Φωτοφράκτης (2001) Η Άνδρος του Ανδρέα Εμπειρίκου (2004) Ταξίδι στη Ρωσσία (2001). Ημερολόγιο και φωτογραφίες (Δεκέμβριος 1962) Μια Περίπτωσις Ιδεοψυχαναγκαστικής Νευρώσεως με Πρόωρες Εκσπερματώσεις και Άλλα Ψυχαναλυτικά Κείμενα (2001)