ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΒΛΑΚΕΙΑΣ

Διάβασα για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες το:"Εγχειρίδιο βλακείας" του Διονύση Χαριτόπουλου (εκδόσεις:Τόπος). Η αίσθηση μου για το βιβλίο είναι ακόμα καλύτερη απο
εκείνη της πρώτης ανάγνωσης.
Πιστεύω ότι ο συγγραφέας αναλύει το θέμα μέσω δύο παράλληλων προσεγγίσεων.
Η πρώτη βασίζεται στην καταγραφή των εκδηλώσεων του φαινομένου και τη σκιαγράφηση του πολλαπλού προφίλ, όσων κατά την άποψη του ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία. Η δεύτερη προσέγγιση, ακολουθεί υπόγεια διαδρομή.
Ο Χαριτόπουλος περιγράφει ως χαρακτηριστικά του ευφυούς ανθρώπου, την αυτάρκεια και τη ροπή σε γενναιόδωρες πράξεις, που συνοδεύονται από μεγαθυμία κι αυτοπεποίθηση. Με τον τρόπο αυτό όμως , δεν αυξάνει την απόσταση ανάμεσα στις δύο αντίθετες κατηγορίες νοημοσύνης, ούτε ξεπερνά με ευρηματικό τρόπο, τις όποιες αδυναμίες του κειμένου στη τεκμηρίωση των απόψεων που διατυπώνει για το ανθρωπολογικό και ιστορικό πλαίσιο του φαινομένου της βλακείας. Μόνο κάποιος αφελής θα υποστήριζε ότι ο χαμηλός δείκτης ευφυίας προσελκύει πλήθος ελαττωμάτων, ενώ το αντιθετό του διαθέτει μόνο προτερήματα. Κάποιοι κριτικοί, με έμμεσο τρόπο χρέωσαν στο βιβλίο, αλαζονικό υποκειμενισμό. Κάτι τέτοιο το βρίσκω εντελώς λάθος. Ο συγγραφέας δεν διστάζει να διευρύνει την κατηγορία των φορέων βλακείας, ακριβώς επειδή θεωρεί ως προυπόθεση ενός έξυπνου εγκεφάλου, τα παραπάνω προτερήματα.
Όποιος αυτοπεριορίζεται στα στενά πλαίσια της ευτέλειας και της ανοησίας που τείνει να επικρατήσει απόλυτα ως κυρίαρχη κουλτούρα, είναι ανόητος ανεξαρτήτως βαθμίδος νοημοσύνης και κινήτρων, είτε αυτά αφορούν κάποια ανασφάλεια, είτε είναι προιόν μικρής ή μεγάλης συναλλαγής. Φορτώνοντας "καταναγκαστικά" την ευφυία με το βάρος σημαντικών προτερημάτων και ονοματίζοντας ταυτόχρονα κάθε μίζερη, υποκριτική και συμβιβασμένη στάση ζωής ως εκδήλωση βλακείας, ο Χαριτόπουλος μας θέτει προ των ευθυνών μας.
Εκτός αν κάποιος είναι σε θέση να υποστηρίξει ότι το κόστος των προσωπικών μας συμβιβασμών, υπερκαλύπτεται από τα οφέλη της χωρίς όρους ένταξης μας, σε συλλογικά σχήματα, στάσεις και δράσεις που δεν μας εκπροσωπούν.
Ο αληθινά έξυπνος άνθρωπος, αποστασιοποιείται από όλα αυτά σαν ανάγκη πληρότητας. Ο πολιτισμός της βλακείας δεν είναι άθροιση αντίστοιχων ατομικών περιπτώσεων, αλλά ένα συλλογικό συνονθύλευμα, που βρίσκει διεξόδους επικράτησης μέσω των κανόνων του θεάματος και της εμπορευματοποίησης. Αυτός ο πολιτισμός εξασφαλίζει την ανοχή πολύ περισσότερων ανθρώπων από αυτούς που πραγματικά εκφράζει.
Μιά ανοχή που τρέφεται καθημερινά σε επίπεδο ατομικό και κοινωνικό από την ανούσια
αυταρέσκεια της και τον ανεπιβεβαίωτο στη πράξη ισχυρισμό, ότι βρίσκεται στην άλλη
μεριά του καθρέφτη.
Υ.Γ: Για την προηγούμενη ανάρτηση μου (διά βίας μάθηση), δέχθηκα σκληρή και απόλυτα δικαιολογημένη, εκ των έσω κριτική, ότι η θεματολογία και η αισθητική μου,γίνεται ενίοτε
έρμαιο των συναισθηματικών μου παρορμήσεων.
"Μα είναι δώρο, άδωρο ν΄αλλάξεις χαρακτήρα", έτσι η σημερινή ανάρτηση έχει κι αυτή
παρόμοια χαρακτηριστικά. Συμπάθησα τρελά τον Χαριτόπουλο όταν διάβασα το:"Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι" ( Ούγγρος προπονητής του Ολυμπιακού που απελάθηκε λόγω κονωνικών φρονημάτων από τη Χούντα)
Επέλεξα λοιπόν να γράψω σήμερα, για τον άνθρωπο που ανέδειξε με τη συγγραφή μιας ιστορικής βιογραφίας τον τρόπο που συνδέεται με το μοιραίο κάθε αντικαθεστωτικός με
συνεπή δράση. Με τη στωική αυτογνωσία για ένα προδιαγεγραμμένο μέλλον, όπως αυτή
αποτυπώνεται στον αγαπημένο χαιρετισμό κάποιου, που γεννήθηκε μιά μέρα σαν σήμερα ,
27 Αυγούστου. "Καλή αντάμωση στα γουναράδικα."